مهم ترین عامل در تولید توکسمی آبستنی، نارسایی مواد غذایی در دوماه آخر آبستنی به ویژه در گوسفند و آنهایی که قبلا خوب تغذیه نشده اند می باشد. کتور در میش های آبستن بسیار کشنده است و میزان اشاعه آن در یک گله ممکن است زیاد و به یک بیماری واگیر شبیه باشد. کتوز گوسفندی معمولا در آخر ابستنی و بیشتر در ماه اخر در میش هایی که بیش از یک جنین در رحم دارند بروز می کند.بیماری در واحد های کوچک دامداری مکه از مرتع تغذیه می کنند محدود مشاهده می شود. بیماری در میش های چاق و پرچرب بیشتر بروز می کند.
علائم بیماری :
- جدا شدن از گله
- کوری
- میش های مبتلا که سر جای خود ارام می ایستند اگر ان ها را به حرکت مجبور کنند به اشیای سر راه خود برخورد می کنند
- عده ای از مبتلایان تمام روز در داخل آب می ایستند و به آب زبان نمی زنند
- مدفوع کم و خشک و حالت یبوست
- ساییدن دندان ها، خوابالودگی و ناراحتی های عصبی
- لرزش عضلات سر
- پیچ خوردگی لب ها
- حرکت فکین توام با ترشح بزاق به چشم می خورد که همراه با انقباض عضلات گردن موجب کمانی شدن پشت و یا انعطاف سر به یک سمت می گردد و گردش دایره وار را به دنبال دارد.
- پس از هر مرحله تشنج ، میش میش با آرامش دراز می کشد و بعدا به طور عادی بر می خیزد ولی هنوز جایی را نمی بیند، تلو تلو می خورد و به زمین می افتد.
پیشگیری:
باید اطمینان نمود که جیره غذایی میش ها در نیمه دوم آبستنی افزایش حاصل کرده حتی اگر مجبور باشند که جیره را در نیمه اول محدود سازد. در این مرحله خوراندن کنسانتره ای که حاوی 10% پروتئین به مقدار 250 گرم در روز باشد توصیه می شود. باید مقدار این غذا را به تدریج اضافه نمود بطوریکه 2 هفته قبل از زایمان مقدار آن به 1 کیلوگرم برسد. از تغییر ناگهانی رژیم غذایی باید پرهیز کرد و در هنگام تغییر آب و هوا باید غذای اضافی در اختیار گوسفندان قرار داد. در گله های کوچک به خوبی تغذیه می شود ولی گوسفندان جنب وجوش و حرکت کافی ندارند موارد زیادی از بیماری دیده شده است. در چنین مواردی باید میش ها را روزی 2 بار و هر بار نیم ساعت به حرکت واداشت.
درمان:
تنها درمان قطعی در کتوز رفع احتیاجات بافتها از نظر ساختن گلوکز است. دامهای مبتلا به املاح کلسیم نیز پاسخ می دهند. یک برنامه ی کامل درمانی گوسفند باید حاوی تزریق داخل وریدی محلول بی کربنات سدیم یا محلول رینگر لاکتات باشد.
