سال هاست که بیماری تب هموراژیک کریمن – کنگو در آسیای مرکزی و اروپای شرقی به عنوان یک بیماری زئونوز (مشترک بین انسان و دام ) خطرناک مطرح است . دامداران و سایر افرادی که با دام سروکار دارند ، کارگرانی که درختان را قطع مینمایند و کسانی که با کنه تماس پیدا میکنند ، در مواردی دچار این بیماری میگردند . این ویروس از چین و از طریق آسیای مرکزی به هند ، پاکستان ، افغاستان ، ایران ، عراق و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس ، خاورمیانه ، اروپای شرقی و اکثر آفریقا راه یافته است .
کنه مخزن و ناقل بیماری است . در کنه هیالوما ویروس از راه تخم به نسل های بعدی منتقل میشود . کنه نیز ویروس را به انسان ، نشخوارکنندگان اهلی و وحشی منتقل میکند . عفونت درانسان پس از گزش کنه آلوده یا له کردن آن روی پوست ، یا تماس با پوست ، لاشه حیوان ، خون و ترشحات حیوان آلوده و یا تماس با خون و بافتهای بیمار مبتلا ایجاد می شود. خطر انتقال در طی ذبح حیوان وجود دارد. پس از آلودگی یک نفر ، ممکن است سایر افراد در تماس با او نیز در خانواده و اجتماع آلوده شوند به این ترتیب ویروس در محیط باقی میماند .
علایم بالینی در دام :
این بیماری با علائمی از قبیل تب ، زمینگیری و خونریزی در روده ، معده ، دستگاه ادراری تناسلی و زیر جلد مشخص میشود . هپاتیت توام با نکروز کبد ، ضایعات قلبی و دستگاه عصبی مرکزی هم گاهی دیده میشود .
علائم در انسان :
در صورتیکه عفونت ناشی از گزش کنه باشد دوره نهفتگی بیماری 1تا3 روز و احداکثر 9 است دوره نهفتگی به دنبال تماس با خون یا بافت آلوده 5-6 روز و حداکثر 13 روز ثبت شده است بعد از دوره کمون دارای دو دوره متفاوت در بیمار به شرح زیر است :
الف ) بروز علائم غیرخونریزی تا روز سوم که شامل تب ، لزر ، دردعضلانی ، گلودرد ، درد شکم ، تهوع ، استفراغ ، اسهال . ب ) بروز علائم خونریزی از روز سوم تا چهارم به صورت خونریزی جلدی و مخاطی روی تنه ، ساق پاها و دهان ظاهر میگردد . خونریزی از معده ، لثه و رحم در اینگونه بیماران شایع است . مرگ ناشی از کم خونی ، خونریزی شدید و عفونت است ( درصد مرگ میر 30 تا 50 درصد میباشد )
.
درمان :
درمان کمک کننده شامل تصحیح آب و الکترولیت و کنترل حجم خون و در صورت لزوم جایگزینی آن است . درمان اختصاصی : استفاده از داروی ضد ویروسی ریباویرین هم به صورت وریدی هم از طریق خوراکی اثرات قابل ملاحظه ای در بهبودی دارد .
پیشگیری :
با توجه به فراوانی و گستردگی ناقل بیماری که کنه میباشد کنترل کنه ها با سمپاشی بدن دام و اماکن دامی در حقیقت اقدام جهت پیشگیری است .
آموزش به مردم در ارتباط با دام های انتقال بیماری و روش های حفاظت شخصی جهت جلوگیری از گزش کنه
افرادی که با دام سر و کار دارند ضمن اقدامات عملی جهت محافظت از خود در مقابل گزش کنه نظیر پوشیدن دستکش و سایر لباس های محافظت کننده و استفاده از مواد دور کننده بند پایان طوری کار کنند که از تماس با ترشحات و خون دام خودداری نمایند .
افرادی که در بیمارستان ها با اینگونه بیماران در تماس هستند باید احتیاط لازم در مورد وسایل و کلیه ترشحات در خون بیمار انجام دهند .
