عوامل به وجود اورنده اسهال در گوساله ممکن است ویروسی یا باکتریایی باشند. بنابراین اسهال بیشتر تحت عنوان یک بیماری پیچیده طبقه بندی می شود تا یک بیماری ساده .
بهترین عوامل پیشگیری کننده از بروز اسهال در گوساله ها تغذیه اغوز در 2 ساعت اول تولد است. همراه با تغذیه کافی و به موقع آغوز، جدا کردن گوساله از مادر پس از تولد، تهیه جایگاه مناسب و فرو بردن بند ناف گوساله در محل تنتور ید از جمله عوامل دیگر هستند که در پیشگیری از انواع اسهال ها در گوساله موثرند.
گوساله ها را با شیر بیش از حد تغذیه نکنید و مقدار،نوع و زمان تغذیه را زیاد تغییر ندهید. یک جایگزین شیر نامناسب نیز می تواند باعث اسهال تغذیه ای در گوساله ها شود. اگر بخش عمده کربوهیدراتهای جایگزین شیر را نشاسته و قند به جای لاکتوز و دکستروز تشکیل دهد،کیفیت ان پایین می آید و ممکن است موجب اسهال تغذیه ای شود.
گوساله جوان قادر به هضم نشاسته و گلوکز نیست و نمی تواند از آنها به خوبی استفاده کند. از طرف دیگر ، باکتریها به راحتی در این دو ماه تکثیر می شوند. دامپزشک می تواند در تعیین نوع و مدت استفاده از یک آنتی بیوتیک وسیع الطیف در شیر گوساله به شما کمک کند.
تشخیص سریع و به موقع اسهال در گوساله ها و معالجه فوری آن در رفع بیماری نقش مهمی دارد.به محض مشاهده، مدفوع آبکی باید به اسهال مشکوک شد.،.
علاوه بر معالجه اسهال شما باید در فکر معالجه دو مشکل دیگر که ناشی از اسهال می شود باشید: 1) از دست دادن آب بدن 2)اسیدی شدن مایعات و بافتهای بدن Acidosis . جایگزین کردن مایعات از دست رفته و اصلاح نمودن اسیدیته بدن نیاز به تغذیه با محلول الکترولیت دارد. معالجه بستگی به درجه از دست رفتن آب بدن گوساله دارد. اگر دریافتید که گوساله ای در شروع ابتلا به اسهال است، به شیر روزانه آن علاوه بر آنتی بیوتیک ، یک قاشق چایخوری جوش شیرین و یک قاشق چایخوری نمک طعام اضافه نمایید تا از دست رفتن الکترولیتهای بدن جبران گردد.
اگر از شروع اسهال در گوساله 6 تا 10 ساعت (شب تا صبح) گذشته باشد، میزان از دست رفتن آب ،5% وزن بدن خواهد بود. که این مقدار در یک گوساله 40 کیلوگرمی 2 کیلوگرم آب می شود.
یک آزمایش ساده برای تعیین میزان از دست رفتن آب بدن در گوساله عبارتست از گرفتن نیشگون آرامی از پوست گردن با پای عقب با دو انگشت و مشاهده زود یا دیر برگشتن پوست به حالت اولیه است. اگر پس از رها کردن ، پوست بصورت لایه ای به مدت چند ثانیه باقی مانده میزان از دست رفتن آب بدن را میتوان 5% فرض کرد.
اگر گوساله ضعیف و بیحال بنظر بنظر میرسد و چشمهایش فرورفتگی پیدا کرده است، میزان از دست رفتن آب بدن را می توان 10% تصور نمود (یک گوساله 40 کیلوگرمی 4 کیلوگرم آب از دست می دهد) بعنوان مثال ، گوساله ای را در نظر بگیرید که برای مدت 12 تا 24 ساعت اسهال داشته است ، پوست گردن یا پای آن پس از گرفتن نیشگون آرام ، برای مدت چند ثانیه بصورت لایه ای باقی می ماند ، ولی هنوز گوساله سرپای خود می ایستد و قادر به راه رفتن است. در این موقع بهترین کار این است که به گوساله 1 تا 2 نوبت شیر داده نشود. گوساله می تواند با ذخایر بدن خود زنده بماند، اما ندادن شیر به آن موجب خارج شدن باکتریهای تولیدکننده اسهال می شود.
اگر گوساله ای 10% آب بدن خود را از دست داده باشد ، نیاز فوری به تقریبا 4 کیلوگرم مایع با محلول الکترولیت دارد،اما اگر اسهال تا غروب آنروز ادامه یابد ،بدن 5% دیگر آب از دست می دهد که این خود معادل 2 لیتر می شود.برای رفع این مشکل و برگرداندن آب به بدن ،باید هر چند ساعت یکبار 2 لیتر محلول الکترولیت به گوساله داده شود.
